Amerikalı yazar Sara Paretsky en çok ozel dedektif V. I. Warshawski adlı kahramanı konu alan romanlarıyla tanınır.

Paretsky, Ames, Iowa'da doğdu. Babası mikrobiyologdu ve 1951'de Kansas Üniversitesi'nde işe girdikten sonra ailesini Kansas'a taşındı. Paretsky de sonunda bu üniversiteden mezun oldu. Aile eski bir çiftlik evi kiraladı. Ebeveynleriyle ilişkisi gergindi; annesi alkolik, babası ise sert bir disiplin yanlısıydı. Kansas Üniversitesi'nden siyaset bilimi lisans derecesini aldıktan sonra, 1966'da Chicago'nun güneyinde toplum hizmeti çalışması yaptı ve 1968'de oraya çalışmak için geri döndü. 1969'da Chicago Üniversitesi'nde yüksek lisansını tamamladı ve 1977'de aynı üniversitede tarih alanında doktora yaptı; tezinin başlığı “İç Savaş Öncesi New England'da Ahlak Felsefesinin Çöküşü” idi. Ayrıca 1977'de Chicago Üniversitesi Booth İşletme Fakültesi'nden MBA derecesi aldı. Eşi Courtenay Wright, Chicago Üniversitesi'nde fizik profesörüydü; ikili, 1970'ten Wright'ın 2018'deki ölümüne kadar birlikteydi.

Sara Paretsky, 1982 yılında Indemnity Only adlı romanında V.I. Warshawski karakterini tanıtarak gizem dünyasında devrim yarattı. Paretsky, zorlu sokaklarda mücadele edecek cesaret ve zekaya sahip bir dedektif yaratarak, tarihsel olarak kadınların ya vamp ya da kurban olarak resmedildiği bu türe meydan okudu. V.I., okuyucular ve eleştirmenlerin ilgisini çekti; Indemnity Only'nin ardından yirmi V.I. romanı daha yazıldı. Onun sesi ve dünyası okuyucular için hala hayati önem taşıyor; New York Times, V.I.'yi “bu zamanların uygun kahramanı” olarak nitelendiriyor ve “bizim için V.I. mükemmeldir” diye ekliyor.

Paretsky'nin kurgu eserleri kadınlar hakkındaki anlatıyı değiştirirken, çalışmaları diğer yazarlara da kapılar açtı. 1986'da kadın polisiye yazarlarını desteklemek için dünya çapında bir organizasyon olan Sisters in Crime'ı kurdu ve bu çalışmasıyla Ms. Magazine'in 1987 Yılın Kadını ödülünü kazandı. Daha sonra başka ödüller de geldi: İngiliz Suç Yazarları Derneği ona yaşam boyu başarı ödülü olarak Cartier Diamond Dagger'ı verdi; Blacklist, İngiliz Suç Yazarları Derneği'nden 2004 yılının en iyi romanı olarak Gold Dagger ödülünü kazandı ve birçok üniversiteden fahri edebiyat doktorası unvanı aldı. “Tutkulu” ve “heyecan verici” olarak nitelendirilen V.I., yaratıcısının sosyal adalet konusundaki tutkusunu yansıtıyor.

Kansas Üniversitesi'nde lisans öğrencisiyken okulun ilk Kadın Statüsü Komisyonu'nun başkanlığını yapan Paretsky, 1966'daki çalkantılı ırk ayaklanmaları sırasında Chicago'nun Güney Yakası'nda toplum organizatörü olarak çalıştı. O zamandan beri Paretsky'nin gönüllü çalışmaları arasında akıl hastası evsizler için sağlık hizmetleri savunuculuğu, Chicago'nun en sorunlu okullarındaki gençlere mentorluk ve üreme hakları için çalışma yer alıyor. Sara & Two C-Dogs vakfı aracılığıyla, gençler için STEM ve sanat programlarının oluşturulmasına da yardımcı olmaktadır.

Aktris Kathleen Turner,  kitabiyla aynı adlı film olan Killing Order'da V.I. Warshawski rolünü oynamıştır. Paretsky'nin çalışmaları, Pamela Beere Briggs'in Women of Mystery adlı belgeselinde ele alınmıştır. Bugün Sara Paretsky'nin kitapları 30 ülkede yayınlanmaktadır. Paretsky, 2007 yılında yayınlanan ve National Book Critics Circle Award finalisti olan anı kitabı Writing in an Age of Silence'da Kansas'ta bir çiftlik kızı olarak başladığı yolculuğunun New York Times bestseller listesine uzanan sürecini ayrıntılı olarak anlatmıştır.  Ayrıca Paretsky, Paretsky'nin büyüdüğü Kansas'ın kırsal kesiminde geçen iki bağımsız roman, Ghost Country ve Bleeding Kansas yazmıştır. Birkaç kısa öykü koleksiyonu yayınladı, en sonuncusu Love & Other Crimes (Aşk ve Diğer Suçlar) ve çok sayıda başka antolojiyi de derledi.

Kurgusal dedektifi gibi, Paretsky'nin de çok sevdiği bir Golden Retriever köpeği var. Alto Warshawski gibi, soprano Paretsky de ses egzersizlerine yeterince çalışmıyor, ancak iki kadın da espresso ve zengin İtalyan kırmızı şaraplarını seviyor.

V.I. Warshawski Serisi
1982 Indemnity Only
1984 Deadlock
1985 Killing Orders
1987 Bitter Medicine
1988 Blood Shot / Toxic Shock
1990 Burn Marks
1991 Windy City Blues
1992 Guardian Angel
1994 Tunnel Vision
1999 Hard Time
2001 Total Recall
2003 Blacklist
2005 Fire Sale
2009 Hardball (Sert Oyun)
2010 Body Work
2011 Photo Finish
2012 Breakdown
2013 Critical Mass
2015 Brush Back
2017 Wildcat
2017 Fallout
2018 Death on the Edge
2018 Shell Game
2020 Dead Land
2022 Overboard
2024 Pay Dirt

Roman
1998 Ghost Country
2007 Bleeding Kansas

Derleme
1990 A Taste of Life
2020 Love and Other Crimes
2022 Ends of Justice

Antholoji (Editor)
1989 Beastly Tales
1991 A Woman's Eye
1993 Female Sleuths
1996 Women on the Case
2007 Sisters on the Case
2009 Sisters on the Case Volume Two